Wat is een rug pull?

Waar komt de term rug pull vandaan?

De letterlijke vertaling is tapijt trekken. Hierbij denk je visueel aan een tapijt, waar mensen op staan, waaraan zo hard getrokken wordt dat deze arme lieden omvallen.

In het Engels bestaat een uitdrukking “to pull the rug out”. Dit betekent een snelle actie die iemand uit evenwicht achterlaat.

Aangezien er meerdere soorten van rug pulls zijn zullen we een algemeen beeld creëren van wat de terminologie inhoudt: bij een rug pull gaan de makers van een cryptocurrency of token er met het geld van door en worden deze coins of tokens waardeloos. Het is dus een exit scam.

Hoofdvarianten van de rug pull

1. Hard rug pull. Hierbij coderen de makers van de coin een zwakte in een smart contract dat ze bedacht hebben om dit uit te buiten. Veel voorkomende trucs hierbij zijn het stelen van de liquiditeit in een pool of het verkopen van coins onmogelijk maken, behalve natuurlijk voor de makers. Dit is illegaal en strafbaar.

2. Soft rug pull. Dit is de bekendste vorm, waarbij de makers eerst wachten tot er genoeg geld in de pot zit en dan al hun coins verkopen tegen marktprijs, waardoor de coin vrijwel altijd naar 0 gaat en nooit meer iets waard wordt. Dit is onethisch, maar niet illegaal. Vaak hypen de makers nog hun coin op social media en via influencers om wat extra binnen te lopen.

Bekende rug pulls:

Squid Token, OneCoin, Thodex, AnubisDAO, Frosties, Baller Ape Club en SudoRare.

Een token maken met als doel een rug pull

Veel cryptocurrencies werken met open source. Dit betekent dat iedereen de code mag gebruiken om een nieuwe coin of token te creëren. Als je een klein beetje handig bent kan iedereen dus binnen afzienbare tijd een eigen token maken.

Veel gebruikte markten zijn DeFi, meme coins, NFT, Web3 en de Metaverse. In totaal worden er miljarden per jaar gepulled.

Heb je de token gemaakt dan moet hij nog op de markt gebracht worden. Hiervoor zijn verschillende scenario’s mogelijk. Sommige ontwikkelaars steken er veel werk in, door influencers te betalen om hun token te promoten. Meestal gebruiken ze dan ook de sociale media en technische kanalen om hem flink te hypen.

Andere makers vinden dit al te veel werk. Ze willen een quick fix van hun bankrekening. Dus maken ze gebruik van de zwaktes die er in de crypto wereld zijn.

Als je een reguliere coin maakt met een eigen blockchain kost dat veel werk. Vervolgens moet je ze nog bij een gecentraliseerde exchange op de lijst krijgen. Een CEX heeft behoorlijk hoge eisen, zoals een audit en een aardige entreeprijs voor het listen. Dit verlaagt de kans dat je op een CEX een coin koopt die slachtoffer gaat worden van een rug pull.

Heel veel tokens voor een rug pull maken gebruik van het netwerk van Ethereum en creëren heel eenvoudig een ERC-20 token via open source copycatting. Andere varianten zijn mogelijk, maar ETH wordt nu eenmaal heel veel gebruikt op decentrale exchanges (DEX), zoals UniSwap of SushiSwap.

Vervolgens verkopen ze hun coins via een IDO (initial dex offering) of ze gooien er wat geld tegenaan om enige liquiditeit in het token te krijgen via een liquiditeitspaar dat bestaat uit hun token en een bekende coin, zoals ETH of BNB. Ze kunnen het token ook simpelweg laten listen op een DEX, zodat het gekocht en verkocht kan worden via hun contract daar of op hun website.

Soms is er nog een tijd dat de tokens locked zijn, zodat ze de kans krijgen om in waarde te stijgen, zonder dat ze gedumpt kunnen worden.

Aangezien er geen toezicht op een DEX is mag iedereen er zo maar tokens op listen. Alles werkt via smart contracts en een AMM. Dit is erg aantrekkelijk voor oplichters. De val wordt gezet.

Hoe wordt een rug pull uitgevoerd?

1. Liquidity stealing. Op een DEX kun je activa storten in een zogenaamd liquiditeitspaar. Zo kun je USD en PancakeSwap storten in een USD/PancakeSwap paar, waarbij je rente gaat krijgen voor het leveren van liquiditeit. De prijzen worden bepaald door een Automated Market Maker (AMM). Bij een rug pull bestaat het paar bijvoorbeeld uit ETH/Shitcoin. De Shitcoin is gemaakt om een rug pull mee uit te voeren. Als er genoeg mensen ETH hebben gestort in de pool begint het aantrekkelijk te worden om de pool te veranderen in een totale Shitcoin pool. De makers van de DeFi tokens gooien de pool vol met hun Shitcoin en graaien de waardevolle ETH bij elkaar en doen de groeten aan de Shitcoin bezitters vanuit Malibu aan het strand.

2. Dumpen. Dit is een simpele exit scam, waarbij de ontwikkelaars van het token in heel korte tijd alle waarde eruit trekken. Als een nieuw token op de markt wordt gebracht houden de makers soms een groot deel van deze tokens. Dit is meestal een red flag, omdat ze simpelweg al hun tokens wanneer ze maar willen kunnen dumpen. Er wordt meestal gewacht tot er genoeg geld in de pot zit, al dan niet na social media attentie en het inzetten van influencers. Soms gebruiken ze ook de pump truc. Ze kopen zo veel van hun eigen tokens aan, die nog heel weinig kosten, waardoor de prijs ervan enorm stijgt. Zodra er genoeg FOMO is stappen er grote groepen nietsvermoedende beleggers in. Als ze vinden dat er genoeg in de pot zit verkopen ze al hun tokens tegen marktprijs, waardoor elke afnameprijs goed genoeg is. Zodra er geen afnemers meer zijn staat de prijs op 0 en heeft meestal niemand nog zin in dat ding. Het “project” krijgt ghost status.

3. Smart contract scam. Als je een coin koopt doe je dat via een smart contract op een DEX. Soms hebben de ontwikkelaars het slimme contract zo ingesteld dat je wel coins kunt kopen, maar niet of heel moeilijk kunt verkopen. Dit is slechts mogelijk voor bepaalde wallet adressen, die natuurlijk in handen zijn van de makers. Je komt hier pas achter als je de tokens ook weer wilt verkopen. Vaak proberen de makers nog wat tijd te winnen met allerlei excuses, maar als te veel mensen gaan klagen is het tijd geworden om de rug pull uit te voeren. De ontwikkelaars verkopen hun coins en laten de kopers achter met onverkoopbare, waardeloze tokens. De Squid token scam is een berucht voorbeeld hiervan. Van een weinig waardevol token steeg het in eerste instantie naar duizenden dollars, waarna de ontwikkelaars, die hun tokens wel konden verkopen, heel rijk werden.

Wat is een NFT rug pull?

Aangezien de NFT nog erg slecht gereguleerd is kunnen ontwikkelaars van “speciale projecten” een NFT serie aanmaken en investeerders proberen te strikken voor het munten van NFT’s.

Bekende series zijn bijvoorbeeld CryptoPunks of Bored Ape Yacht Club.

Je kunt dus een serie afbeeldingen maken en er NFT’s van maken, bijvoorbeeld een serie gekke pinguïns of mooie villa’s. Vervolgens laat je het zo veel mogelijk uit zien als een goede investering en zo min mogelijk als oplichting.

Om investeerders te lokken moet je eerst op de whitelist komen om een NFT te mogen munten. Hierdoor voelen individuele stakers zich vereerd en denken ze dat het om iets exclusiefs gaat.

Vervolgens gaan deze investeerders NFT’s munten tegen een vooraf gestelde prijs, meestal in ETH.

De makers van de collectie hebben nu twee keuzes: ze voeren de rug pull direct na het munten uit, of ze wachten af om te zien of er voldoende interesse is en de prijzen stijgen. In elk geval zullen ze op een gegeven moment alle waardevolle fondsen (ETH) uit de pot halen en de NFT’s waardeloos achterlaten.

NFT rug pulls komen steeds vaker voor. Ze zijn ook wat ondoorzichtiger dan een rug pull met een token. Dit komt vanwege het totale gebrek aan centrale controle.

Het verschil tussen een rug pull en pump and dump

Bij een pump and dump wordt een munt met een lage liquiditeit en marktkapitalisatie beetje bij beetje aangekocht door de organisatoren. Zo blijft de prijs redelijk stabiel. Als ze genoeg ingekocht hebben, zeggen ze tegen de deelnemers op een bepaald moment: NU!

De bedoeling is dat deelnemers vanaf dat moment met zijn allen inkopen en een flinke prijsstijging laten plaatsvinden. Op het moment dat de prijs begint te stijgen, na een halve minuut of zo, dumpen de organisatoren hun hele bag tegen marktprijs op de markt. Hierdoor daalt de prijs enorm. De organisatoren maken zo heel veel winst en de andere deelnemers zitten met grote verliezen.

De organisatoren zeggen van tevoren niet om welke coin het gaat, ze zeggen wel wanneer het gaat gebeuren. Als dit de opzet is weet je dat het oplichters zijn, want als ze de coin zouden vermelden zou jij ook in kunnen kopen en dat is dus niet de bedoeling. Je moet kopen op het moment dat zij het zeggen.

Hoe voorkom je dat je slachtoffer wordt van een rug pull?

• Investeer in projecten die niet snel te maken krijgen met een rug pull. Hiervoor kijk je naar hoeveel tokens er in wallets zitten en of dat genoeg is om een rug pull te orkestreren. Zie je in een blockchain explorer dat bepaalde wallets meer dan 25% van de coins bezitten, dan zou een dump van zo’n bag de prijs laten instorten. Kijk ook of het team grote hoeveelheden in portefeuille heeft. Een token waarbij de ontwikkelaars helemaal geen tokens hebben is vrij veilig, maar vergeet niet dat gewone investeerders ook een “rug pull” kunnen triggeren, als ze maar genoeg tokens hebben om de prijs naar 0 te laten kelderen.

• Ga er van uit dat elk project dat je onderzoekt een scam is, tot je bewijs vindt dat dat niet zo is. Zo voorkom je dat je door fancy marketing niet diep genoeg in hun glaasje kijkt.

• Wacht een tijdje af. De meeste rug pulls worden uitgevoerd binnen een week.

• Is het team anoniem, dan kan dat met hele goede reden zijn. Namelijk om later een rug pull te kunnen doen, zonder dat iemand weet wie ze zijn. Onbekende namen zeggen ook vrij weinig, het kan zelfs zo zijn dat dit fake profielen zijn die tegenwoordig zó gemaakt zijn. Betrouwbare profielen op LinkedIn van bekende ontwikkelaars geven een project geloofwaardigheid. Overigens, als Satoshi Nakamoto er een had willen triggeren is hij vrij laat.

• Hoeveel van de tokens zijn locked? Als alle tokens vrij verkoopbaar zijn vanaf dag 1, wat let dan iemand om een rug pull uit te voeren als er genoeg in de pot zit? Er mag wel enige activiteit zijn in aan- en verkopen, maar de liquiditeit moet ergens rond de 75% minimum locked zijn voor jaren om plausibel te zijn. Kijk dus goed naar de tokenomics.

• De prijs van het token vliegt de lucht in en er zijn maar weinig houders. Dit kun je zien in een block explorer. Dit betekent dat er waarschijnlijk mensen aan het pumpen zijn tot de prijs van de coin een bepaalde hoogte bereikt en er genoeg nieuwe investeerders zijn om de coin te dumpen. Het kan hier zowel whales als ontwikkelaars betreffen.

• Een onaantrekkelijke website vol typefouten of ongeloofwaardige claims. Het ontbreken van een whitepaper, technische zaken of zelfs maar een doel is ook een red flag. Als ze geen activiteiten laten zien op GitHub en het is een fork van een ander project is het waarschijnlijk een scam.

• Stel je bent geïnteresseerd in een coin, dan kun je eerst een klein beetje kopen en proberen te verkopen. Lukt het verkopen niet dan hebben we waarschijnlijk te maken met een frauduleus smart contract. Red flag.

• Als er nog geen audit door een derde partij is geweest kan ook niemand zeggen of het een legitieme coin is.

• Heel hoge returns. Als je honderden procenten per jaar of zelfs meer kunt verdienen met een coin in bijvoorbeeld een liquiditeitspool, dan is het meer dan waarschijnlijk een lokkertje. Het lijkt dan op een ponzi scheme of op een worst voorhouden die je nooit te eten krijgt, omdat de pot leeg is als jij aan de beurt bent.

• Externe partijen die jou proberen te pushen met bijvoorbeeld een beperkte tijd. Meestal gebeurt dit om zo snel mogelijk mensen te laten investeren, zonder dat ze de tijd krijgen om goed na te denken.

• Investeer in tokens met een hoge liquiditeit. Dit is vaak een teken dat het een valide project is, al is dit niet altijd zo. Rug pullers staan er niet om bekend dat ze grote bedragen in hun eigen coin steken.

• Focus je op gevestigde projecten.

• Vermijdt een DEX, waar de ene na de andere frauduleuze coin op verschijnt. Op een DEX is geen sprake van KYC, AML of audits. Het is de beste verblijfplaats als je een oplichter bent.

Final thoughts

Helaas zullen rug pulls altijd een onderdeel blijven van cryptocurrency. Het kan aantrekkelijk lijken om een token te kopen dat aan het moonen is of waar je gouden bergen beloofd worden door de ontwikkelaars of influencers.

Van alle tokens die op de markt gebracht worden zijn een behoorlijk aantal slechts gemaakt om er een rug pull mee uit te voeren en dan het project verlaten.

Het kan geen kwaad om hele kleine bedragen uit te geven aan nieuwe tokens, met de hoop dat je de nieuwe Dogecoin of Ethereum gevonden hebt. Dan kun je tenminste nog je schouders ophalen als de rug pull een feit is.

Als je werkt met grote bedragen is het geen goed idee om dit in nieuwe coins te steken zonder gedegen onderzoek te doen. Doe je dat toch, dan kun je het volgende slachtoffer worden van een veel voorkomende scam: de rug pull.