Wat is DePIN - de nieuwe hype in crypto

DePIN is een afkorting van Decentralized Physical Infrastructure Networks. Het betreft een opkomende trend in de wereld van blockchain en cryptocurrency.

De term zelf is gemunt door blockchain kennisplatform Messari na een stemming op X in 2022.

Als we de afkorting ontleden zien we dat het om gedecentraliseerde fysieke infrastructuur netwerken hebben. Dit vergt wel wat uitleg.

• Sinds Messari de term DePIN in 2022 gemunt heeft na een stemming op X is dit narrative in opmars
• DePIN is een acroniem van Decentralized Physical Infrastructure Networks
• DePIN wil een alternatief zijn voor centraal beheerde netwerken, zoals Facebook, Google, en andere grote spelers op zowel fysiek als digitaal gebied
• Dit narrative is een onderdeel van de Web3 revolutie, met grote namen als Filecoin, Bittensor en Render
• DePIN netwerken bevatten zowel grote kansen als in het oog springende beperkingen, die eerst overwonnen moeten worden
• Als DePIN netwerken de eenvoud goed in de gaten houden zou dit wel eens een populair narrative kunnen worden

Inhoudsopgave

1. Wat is DePIN?
2. Waar komt DePIN vandaan?
3. Hoe werkt DePIN?
4. Wat is het doel van DePIN?
5. DePIN netwerken
6. Voorbeelden van DePIN netwerken
7. Leuke varianten van DePIN
8. Voordelen van DePIN
9. Nadelen van DePIN
10. De toekomst van DePIN

Wat is DePIN?

Veel fysieke infrastructuur is gecentraliseerd. Zo is een energiecentrale of een datacommunicatiecentrum iets waar je nauwelijks langs kunt kijken. De bedoeling van DePIN is het om deze fysieke structuren op te delen in een netwerk van minieme stukjes, dat door een groep gebruikers en de blockchain technologie wordt onderhouden.

Bijnamen van DePIN zijn TIPIN (Token Incentivized Physical Infrastructure Networks), PRN (Physical Resource Networks) en PoPW (Proof of Physical Work).

Waar komt DePIN vandaan?

It came from outer space. Cyberspace.

Het is eind vorige eeuw zo’n beetje begonnen met projecten die enorme behoefte hadden aan rekenkracht, zoals SETI (Search for Extra Terrestrial Intelligence). De aliens zijn nog niet gevonden, maar op aarde zijn ze ook nog steeds aan het zoeken naar intelligente wezens.

Hierna volgden meerdere projecten met dezelfde opzet, waarbij mensen die iets zagen in een project hun ijdele computer rekenkracht konden laten leveren aan hun favoriete project. Totdat blockchains er ook iets in begonnen te zien.

Hoe werkt DePIN?

Stel je wil een gecentraliseerd netwerk met een fysieke structuur vervangen door een decentraal netwerk, waarbij alle mensen mee kunnen doen om dit netwerk te bouwen en onderhouden. Wat je dan nodig hebt is een plek om dit allemaal bij te houden. Het kan dat je hierbij een blockchain technologie gebruikt, omdat deze van nature gedecentraliseerd is. Je bent dan al halverwege.

Het zogenaamde DePIN flywheel zorgt ervoor dat er een cirkel gevormd wordt, waarbij het decentralized physical infrastructure network met elk rondje groeit. Doordat er steeds meer deelnemers komen wordt het token steeds meer waard en gaan steeds meer investeerders, gebruikers en ontwikkelaars meedoen.

Meedoen met DePIN

De blockchain houdt alle gegevens van een DePIN netwerk bij. Deelname kan al via de eenvoudigste vorm van DePIN door het hebben van een wallet waar het native token in kan worden gebruikt. Je hoeft geen toestemming te geven voor wat dan ook aan centrale autoriteiten, zoals een ellenlang juridisch document ondertekenen dat je het eens bent met privacy schendingen en dergelijke, dat toch niemand leest.

Concurrentie met grote spelers

Vervolgens moeten er gegevens in deze blockchain komen om het gecentraliseerde netwerk te vervangen of er mee te concurreren. Wil je bijvoorbeeld de concurrentie met YouTube aan gaan, dan moet er dus een database komen van alle muziek die ooit gemaakt is. Deze gegevens worden dan niet door het DePIN netwerk zelf of een andere autoriteit geleverd, maar door iedereen die meedoet aan het DePIN netwerk.

Voor het leveren van muziekfiles krijg je dan een vergoeding in de vorm van tokens van de blockchain. De database zal dagelijks groeien en op een gegeven moment een werkbaar alternatief worden voor YouTube. Makers van muziek zouden gecompenseerd kunnen worden met tokens of anderszins voor listing of per keer dat ze afgespeeld worden.

Al deze dingen moeten nog bijgehouden worden. Dat gebeurt meestal met middleware, zeg maar een soort oracle dat de real time prijzen en transacties off-chain bijhoudt en deze aanbiedt aan de DePIN blockchain.

Wat is het doel van DePIN?

DePIN kan kapitaalkrachtige partijen vervangen door een netwerk van gebruikers die het opzetten, uitbreiden en onderhouden ervan zelf ter hand nemen. Op zo’n manier kun je het systeem van aandeelhouders, CEO’s en afhankelijkheid van dit soort aanbieders voorkomen.

De tijd van Web2, waar we momenteel middenin zitten, met enorme bedrijven als Google, Amazon en Facebook, kan door DePIN en Web3 vervangen worden door de macht over te geven aan de community.

De grote kracht van DePIN zit hem in het gebruiken van technieken die voorkomen in het alledaagse leven van burgers. Hierdoor is de reikwijdte enorm en de kans op succes ook. Het heeft veel weg van crowdsourcen.

DePIN wil niets anders dan centraal vervangen door volledig decentraal. En dat is een heel stevige ambitie! Wordt dit de nieuwe hype in crypto?

Physical resource networks

Fysieke netwerken hebben de neiging enorme investeringen te vergen. Stel je maar eens voor dat je het telecommunicatienetwerk moet aanleggen. Je moet dan de weg opbreken in elke straat in het land en daar je kabels gaan leggen. Dit kost miljarden. Alleen zeer kapitaalkrachtige bedrijven kunnen zich zoiets veroorloven.

Zodra het fysieke netwerk ligt gaat de kostprijs bepaald worden. De aanbieder wil zijn investering natuurlijk zo snel mogelijk terugverdienen. De winstmarge wordt bepaald en de consument heeft vaak weinig keus. Hij kan met een beetje geluk voor een andere aanbieder kiezen, maar dat is van hetzelfde laken een pak.

Machtsmisbruik grote multinationals

Een ander aspect van de gecentraliseerde netwerken is hun exorbitante macht. Ze kunnen van vandaag op morgen hun voorwaarden ten nadele van anderen aanpassen en dan is het slikken of stikken. Zo veranderde YouTube laatst hun voorwaarden en word je nu doodgegooid met reclame, tenzij je aan deze machine een euro of 13 per maand wil betalen.

Deze grote bedrijven schenden je privacy en verkopen je gegevens. Als er een kansrijke startup of succesvolle concurrent komt kopen ze deze op of proberen ze dit andere bedrijf weg te concurreren. “Don’t be evil” van Google werd met een extra toevoeging gelardeerd: “Unless it pays”. Lijkt wel Animal Farm!

Digital resource networks

Deze netwerken met digitale bronnen kunnen feitelijk direct opgestart worden. Je hebt een goed idee nodig en je kunt gelijk deelnemers aansporen om mee te doen door hun digitale items te delen met het netwerk, in ruil voor de native currency.

Je kunt je bandbreedte delen, overtollige rekenkracht, een overschot aan energie, eigenlijk kun je alle ongebruikte digitale bronnen delen met een DePIN netwerk. De groei van zo’n netwerk kan natuurlijk veel sneller dan een fysiek netwerk, dat investeringen en techniek vergt van de deelnemer.

DePIN netwerken

Als je gaat kijken bij CoinGecko onder het kopje “Cryptocurrencies” dan zie je daar een categorie staan die “DePIN” heet. Je kunt daar zien dat het al een behoorlijke markt is geworden. De hele marketcap is al 31 miljard euro en staat momenteel op plek 18 qua narrative, waarvan de helft door de top vijf ingebracht wordt. Dit zijn bekende namen als Filecoin, Render, TheGraph, Theta Network en Arweave.

Een overzicht van de belangrijkste onderdelen van DePIN:

Bron: Messari

Je ziet dus dat er twee hoofdvormen zijn: netwerken met fysieke bronnen en netwerken met digitale bronnen. De digitale netwerken zijn het sterkst vertegenwoordigd op dit moment, omdat dit nu eenmaal de eenvoudigste manier is om uit te rollen op een blockchain, die ook digitaal is.

Meedoen met decentralized physical infrastructure networks DePIN

Zodra je met fysieke items moet gaan werken, zoals met apparaten die je moet aanschaffen en instellen om mee te doen kan de animo bij veel mensen wel weg zijn, tenzij je zo’n ding in je bezit hebt. Zo heeft een blockchain die je vraagt om een aanschaf die je honderden euro’s kost en die je ook nog precies moet instellen en waarvan je de updates moet bijhouden veel minder potentie dan een netwerk waar je bijna gratis aan kunt meedoen.

Voorbeelden van DePIN netwerken

Filecoin en Arweave

Filecoin en Arweave zijn dataopslagnetwerken. Ze doen wel wat denken aan de strategie van Bittorrent. Deelnemers aan het netwerk geven toegang tot opslagruimte op hun harde schijf. Hierop worden gegevens voor eeuwig opgeslagen die opgevraagd kunnen worden door anderen.

Datafiles worden opgedeeld in kleine stukjes en verstuurd over het internet. Gebruikers betalen een miniem beetje cryptocurrency om toegang te krijgen tot een file, een boek of song en dergelijke. Van meerdere deelnemers wordt vervolgens een gedeelte van de file verstuurd en alle deeltjes samen vormen de totale file die opgevraagd was.

Voor het leveren van opslagcapaciteit krijgen deelnemers iedere keer dat er gebruik wordt gemaakt van hun gegevens een beetje van de native cryptocurrency van het netwerk. Het opdelen van de files zorgt voor de snelheid van het versturen van de gegevens, anders zit je een uur te wachten tot het hele boek van die ene gebruiker gedownload is.

Render

Render is een netwerk dat grafische beeldweergave wil democratiseren. Het is net als Filecoin en Arweave een peer to peer netwerk dat vooral filmpjes weergeeft die deelnemers leveren, waarvoor ze het RNDR-token krijgen.

Gebruikers kunnen beelden opvragen voor een klein beetje RNDR en kunnen dan bijvoorbeeld een film bekijken in hoge resolutie, waarvoor ze anders een dure GPU nodig zouden hebben. Omdat deze beelden niet op centrale servers staan kan ook niemand ze offline halen om welke reden dan ook.

Beelden genereren kost steeds hogere resoluties en duurdere apparatuur, hierbij kan Render helpen voor een fractie van de prijs.

TheGraph

Veel blockchains hebben real time statistieken nodig om informatie met gebruikers te delen, bijvoorbeeld de prijs van een cryptocurrency. TheGraph levert grafieken en real time informatie van allerlei items door deze op te hoesten uit verschillende bronnen.

Als je de prijs van een cryptocurrency wilt weten moet de gemiddelde prijs van een waaier aan exchanges tevoorschijn getoverd worden, zodat de prijzen gemiddeld precies kloppen. Dit is natuurlijk zeer belangrijk voor allerlei partijen en verklaart de groeiende populariteit van TheGraph en andere zogenaamde oracles.

Theta Network

Dit platform bestaat uit de Theta Blockchain en Theta Edge Network. Het is een peer to peer video streaming netwerk. Ook kun je er dApps op bouwen.

Hele grote spelers als Google en Binance doen hieraan mee. Uitzendingen bestaan onder anderen uit beelden van NASA, MGM en Lionsgate, terwijl bijvoorbeeld de World Poker Tour geïntegreerd is in Theta TV.

Gebruikers worden beloond met Theta tokens voor opslag en bandbreedte, terwijl video- en mediaplatforms meer inkomsten krijgen en minder hoeven uit te geven aan hun Content Delivery Network.

De technologie lijkt veel op die van Filecoin, waarbij content in beetjes door vele computers geleverd wordt. Theta is volledig compatibel met Ethereum.

De beste usecase van Theta is het goedkoop hosten en afspelen van hoge resolutie video’s die anders vaak te duur zijn om af te spelen.

Leuke varianten van DePIN

Hivemapper

Dit DePIN bedrijf wil de concurrentie aangaan met Google Maps en andere varianten.

Je koopt een dashcam via Hivemapper en installeert dat in je voertuig. Dit kost ongeveer 300 tot 700 dollar. Met dit apparaat ga je wegen in kaart brengen door simpelweg de beelden te delen met Hivemapper. Hiervoor krijg je compensatie in de vorm van hun native token, $HONEY.

Naarmate meer mensen dit doen krijgt Hivemapper een steeds groter gedeelte van alle wegen op aarde in kaart, totdat de map volledig is. Het fijne van deze opzet is dat de map iedere dag een update krijgt. Als er veranderingen plaatsvinden in het wegennet is Hivemapper de eerste die dit opvalt.

De prijs voor een dashcam, 300 tot 600 dollar, is voor westerlingen niet te duur, maar voor mensen in andere delen van de wereld kan dit wel een probleem zijn. Daarom kan het vrij lang duren voordat de armere delen in kaart zijn gebracht.

Mapmetrics

Dit lijkt wel wat op Hivemapper, maar een bestuurder deelt real time gegevens over de wegomstandigheden, waarbij de gegevens die je deelt van jou zijn en je tokens oplevert als er gebruik van wordt gemaakt.

Je privacy staat op dit platform ook hoog in het vaandel.

IoTeX MachineFi

IoTeX wil blockchain en het Internet of Things (IOT) samen laten werken. Ze willen hiermee de Web3 revolutie gebruiken om de echte en de digitale wereld van smart things te verbinden. Ook wel bekend onder de naam sensor netwerken.

Smart things, zoals een smart tv of thermostaat, kunnen verbonden worden door dit platform zodat deelnemers informatie uit de echte wereld delen met dit platform en daarvoor beloond worden met crypto.

Aangezien dit platform werkt met zogenaamde Real World Assets (RWA), een nieuw en populair narrative in crypto, kan dit wel eens heel groot worden.

Een nadeel aan deze technologie kan wel zijn dat als je draadloze smart modem rusteloos wordt en je uit je slaap houdt door zijn nachtelijke getrippel op de parketvloer.

Helium

Dit bedrijf wil gedecentraliseerde draadloze netwerken opbouwen door huishoudens hotspots te verkopen die het netwerk moeten onderhouden. De bedoeling is dat de hele wereld met elkaar verbonden wordt via deze hotspots en er volledige dekking komt.

Mensen in de VS kunnen inmiddels voor 20$ per maand een aansluiting krijgen op Helium.

Ervaring met DePIN uit de eerste hand

Ik heb een aantal jaren geleden zo’n hotspot aangeschaft. Daarvoor moest ik op Coinbase 600 dollar betalen aan een onbekend bedrijf. Op dat moment was Helium veel waard, rond de 40 euro.

De levertijd was, na veel excuses, ongeveer twee jaar. Tegen die tijd was Helium nog geen 3 euro waard. Ik heb de hotspot toen aangezet en wat apps geïnstalleerd en heb in een jaar ongeveer 6 Helium bij elkaar gescharreld. Toen ze overstapten op Solana kreeg ik geen enkele melding en stopte hij met minen.

Blijkbaar moest ik een update installeren die onvindbaar was. Ik heb de hotspot toen uitgezet en hem opgeborgen in de kast. Dit zijn de gevaren van fysieke DePIN netwerkconstructies.

Als iets dus veel kost en ook nog onderhoud vergt dat lastig te implementeren is kan dit het netwerk zeer schaden en moet je je afvragen of je er nog aan mee moet doen.

React Network

Het idee hierachter is om locaties waar batterijen energie over hebben te delen en in tijden van energievraag te leveren, zodat milieuonvriendelijke energiecentrales dit niet hoeven te leveren.

Je smart energy sensor kun je verbinden met React en je overtollige energie delen met een regionale pool. Als er regionaal behoefte is aan extra energie kan React dit dan leveren. Het doel is om energiebehoefte te centraliseren en milieuvriendelijk leveren vanuit de consument en niet via traditionele methoden van gecentraliseerde systemen.

Bittensor

Wil een alternatief zijn voor gecentraliseerde spelers als Google, OpenAI en Amazon bij het uitrollen van kunstmatige intelligentie. Het is een machine learning project, waarbij gebruikers beloond worden in het native token Tao, op basis van de toegevoegde waarde die geleverd wordt.

Opstarten van een AI-project kost bakken met geld, tenzij je het gedecentraliseerd doet zoals Bittensor. Als je de investeringen en database gedeeltelijk door de gebruiker laat samenstellen is de kostprijs vele malen lager.

Uiteindelijk zal Bittensor een neuraal netwerk zijn dat AI, crypto en blockchain verbindt. Door deep learning wil men hier een soort superbrein creëren dat efficiënte en schaalbare AI-berekeningen en uitkomsten kan generen.

Bittensor is inmiddels al een heel succesvolle coin, gezien zijn plaats in CoinGecko.

Silencio

Deze blockchain probeert de geluidsproductie in de wereld in kaart te brengen via microfoons die deze data tegen betaling naar Silencio opsturen, zodat beleidsmakers een geluidskaart van de wereld krijgen om te bepalen of er iets aan geluidsoverlast gedaan kan worden op specifieke plaatsen.

Voordelen van DePIN

1. Goedkoop om te starten. Aangezien de meeste infrastructuur en input van de deelnemers komt is het goedkoop om te starten en later op te schalen als er meer gebruik van wordt gemaakt.
2. Lagere (micro) kosten voor gebruikers. Grote corporaties vragen meestal veel hogere (verborgen) kosten voor gebruik van hun producten.
3. Duurzaam. Alle overtollige middelen worden ingezet naar behoefte. DePIN staat voor weinig verspilling.
4. Samenwerking in plaats van concurrentie. Iedereen zorgt samen voor dit netwerk en deelt in de kosten en baten, collectief bezit.
5. Eerlijker. De kosten en de baten worden verdeeld onder deelnemers zonder tussenpersonen. Centrale spelers houden alle baten zelf.
6. Transparantie. De blockchain maakt alle gegevens openbaar, terwijl centrale netwerken alles verborgen houden, behalve de winstcijfers.
7. Decentralisatie. Hierdoor ben je niet afhankelijk van de grote bedrijven, die overnight de voorwaarden kunnen aanpassen, zoals prijs en toegang.
8. Aanpassingsvermogen. Waar het updaten van bijvoorbeeld de wereldmap van Google Maps heel veel tijd kost kan een bedrijf als Hivemapper dit in real time constant doen, zonder hoge kostenpost.
9. Opbouwen van een gemeenschap. Waar grote bedrijven een service leveren, waarvoor je hoe dan ook betaalt, maakt DePIN gebruik van alle deelnemers en geeft aan de gemeenschap terug wat ze erin stoppen. Iedereen is feitelijk aandeelhouder, waardoor deelnemers aan gedecentraliseerde netwerken gemotiveerd zijn en het leuk vinden om mee te doen. Deelname is permissieloos.
10. Veel minder kosten van een gedecentraliseerd model ten opzichte van de centrale aanbieders. Centrale aanbieders hebben kosten als technici, support, onderhoud, investeringen en dure kantoren.

Nadelen van DePIN

1. Te technisch. Als DePIN projecten en netwerken gewone mensen opzadelen met relatief zware taken, zoals updates bijhouden en nieuwe apparatuur aanschaffen en instellen lopen ze het risico de gebruikers te verliezen en uiteindelijk weer geruisloos te verdwijnen. Ook het werken met blockchain en cryptocurrencies kan de gemiddelde burger over het hoofd groeien.
2. Kosten en baten. Als het meer kost om mee te doen dan dat het oplevert is het een falend economisch model. Ook als de baten zo miniem zijn dat het heel weinig oplevert gaan mensen vanzelf weg.
3. Volatiliteit. Als mensen gebruik maken van een DePIN netwerk en daarvoor kleine bedragen moeten betalen is dat prima. Maar als de prijs van het native token opeens veel meer waard is kan deelname opeens veel duurder worden en haken gebruikers af wegens de kosten. Sommige DePIN netwerken gebruiken daarom een coin die met fiatgeld verbonden is, zodat uitbetaling min of meer gelijk blijft in totaal.
4. Nutsfunctie. Veel DePIN netwerken hebben services die niet veel gebruikt worden. Deze zijn ten dode opgeschreven, omdat gebruikers en aanbieders vanzelf weggaan wegens desinteresse en dalende prijzen van het token.
5. Veel gebruikers zijn gewoontedieren en maken gebruik van centrale netwerken als Google Maps, omdat ze dat gewend zijn. De gedecentraliseerde versie kan jaren in cybersleep zijn en opeens opkomen of volledig van de kaart verdwijnen.
6. De concurrentie aangaan met de grote bedrijven als Google, Amazon en Microsoft is een hele zware taak.

De toekomst van DePIN

DePIN heeft al stevig aan de weg getimmerd. Er zitten een aantal zeer succesvolle coins bij die hoog op de lijst van CoinGecko staan. Met een market cap van meer dan 30 miljard euro is het geen klein narrative meer.

De verwachting van DePIN is dat er een aantal cryptocurrencies zullen doorstoten naar de top 20 en wellicht hoger. Het is aan de investeerder om de winnaars eruit te pikken. Solana lijkt de belangrijkste thuishaven te worden voor DePIN platforms.

A blast from the past

Zowel Helium als Filecoin hebben een zeer succesvol begin gehad, waarbij deelnemers aan het netwerk enorme winsten boekten. Er wordt zelfs beweerd dat de insiders in het begin hun zakken zo goed mogelijk vulden.

Zodra de grote massa’s mee gingen doen gingen de verdiensten zodanig achteruit dat het redelijk zinloos werd om nog deel te nemen. Zeker als je apparatuur moet aanschaffen die bepaald niet voor niks is en lange levertijd heeft, want dan kun je hun aanvullende verdienmodel zijn.

Alles draait om de eenvoud

Hoe simpeler het is om mee te doen, hoe meer kans een project maakt om een grote groei door te maken. Dit kan voor veel startups een probleem zijn, omdat ze te weinig rekening houden met de gewone gebruiker, die weinig van techniek moet hebben en ook de aanschaf van dure items niet fijn vindt.

Een van de grootste uitdagingen van DePIN zal zijn om een werkend economisch model uit te rollen, waarbij zowel bedrijven, gebruikers en deelnemers voldoende gestimuleerd worden om mee te doen.

Het is heel lastig om voor een kleine prijs iets te leveren dat de deelnemers die het netwerk moeten onderhouden voldoende oplevert om mee te blijven doen. Bij een te hoge prijs haken consumenten af, bij een te lage prijs haken deelnemers af. Het risico van een ponzi scheme zit er altijd in.

Met de volatiliteit en de bear en bull market in mind wordt het dus met een machine balanceren op een koord. Alleen de beste acrobaten zal dat lukken.