De term liquiditeit zul je vast wel kennen. Toch zijn er veel mensen die niet precies weten wat de term betekent en hoe dit jouw transacties kan beïnvloeden. In deze les zullen we hier iets aan doen, zodat je weet wat de term inhoudt en wat dit kan betekenen voor al je trades.
Liquiditeit van een bedrijf betekent dat het aan de kortlopende verplichtingen kan voldoen
Liquiditeit van aandelen lijkt erg op die van crypto en betekent dat je bij een hoge liquiditeit aandelen kunt kopen en verkopen voor de officiële marktprijs
Liquiditeit van crypto betekent het gemak en de snelheid waarmee een cryptocurrency verhandeld kan worden en de prijsimpact van die transactie
Bij een lage liquiditeit van crypto moet je meestal meer betalen voor crypto, langer wachten op het vervullen van een order of je order staat eeuwig in het orderbook
Bij een hoge liquiditeit is het orderbook zo goed gevuld dat je een bepaalde cryptocurrency altijd tegen de officiële marktprijs kunt verkopen
Bij de handel in paren kun je je voordeel doen door minder transactiekosten te betalen voor erg liquide cryptocurrencies, maar het kan ook dat je eeuwig wacht op het vervullen van je order bij minder liquide paren
Aanbieders van cryptocurrency, zoals brokers of exchanges, hebben verschillende mate van liquiditeit en kunnen een belangrijke overweging zijn bij het kiezen van een platform
De handel op een DEX is niet alleen erg gecompliceerd, de levering van liquiditeit heeft ook veel impact op zowel de aanbieders als de afnemers van cryptocurrency en is niet zonder gevaren
Bij het opstarten van een nieuwe cryptocurrency kan het erg lastig zijn om liquiditeit erin te krijgen, vroeger gebeurde dat veel met een ICO en investeringsrondes, tegenwoordig kun je met een presale de liquiditeit snel regelen
Tijdens problemen, zoals een 51% aanval of gebrekkige techniek, kan de liquiditeit tijdelijk naar 0 gaan
De liquiditeit van cryptocurrency in zijn geheel kan door regulatie als MiCA en andere wetten sterk afnemen
Liquiditeit betekent vloeibaarheid en is een term die al lang bestaat. Hij komt uit de financiële en economische wereld. Het betekent in het kort dat een bedrijf aan zijn kortlopende verplichtingen kan voldoen. Als het over de langdurige verplichtingen gaat noemt men dat solvabiliteit. Wellicht dat je nu een lichtje gaat branden als je les in economie hebt gehad op school. Of dat lichtje rood is of geel zullen we maar in het midden laten.
Bij beleggingen toont de liquiditeit hoe snel je aandelen kunt kopen en verkopen en tegen welke kosten. Dit lijkt heel erg op de cryptomarkt, waarbij vraag en aanbod samen de liquiditeit bepalen. Hoe meer vraag en aanbod en hoe hoger de handelsvolumes, hoe hoger de liquiditeit. De beste liquiditeit in crypto en bij aandelen krijg je als je activa kunt verhandelen tegen de officiële marktprijs.
Illiquide middelen zijn activa die je niet zomaar even verkoopt, zoals kantoorpanden, grote machines of ander vastgoed. De prijzen hiervan zijn hoog en er zijn weinig kopers.
Hiermee is ook de term liquidatie van een onderneming te verklaren. Alle bezittingen van een onderneming worden voor liquide middelen verkocht. Deze term komt ook voor bij leningen in DeFi, waarbij een liquidatie volgt als het onderpand niet meer voldoende is om de waardedaling van de geleende activa op te vangen, waarna het onderpand volgens de voorwaarden van een smart contract verbeurd wordt verklaard.
Laten we eerst eens naar de definitie gaan, zodat we allemaal weten waar we het over hebben.
Definitie liquiditeit crypto:
Liquiditeit van crypto betekent het gemak en de snelheid waarmee een cryptocurrency verhandeld kan worden en de prijsimpact van die transactie.
Dat is al een hele mond vol en toch nog vrij cryptisch. We hebben namelijk te maken met meerdere mogelijkheden. Laten we beginnen bij een lage liquiditeit.
Stel je wilt gaan handelen in coin X, een vrij onbekende coin. Dit doe je op een onbekende exchange, waar niet veel handelaren bij elkaar komen. De kans is dan groot dat er weinig handelaren in totaal zijn voor die specifieke coin en dat er van die paar handelaren maar een enkeling is die interesse heeft in die onbekende coin.
Je krijgt dan te maken met het order book van die exchange. Stel er zijn 5 mensen geïnteresseerd in deze coin. Het order book kan er dan zo uit zien dat er twee aanbieders zijn, twee vragers en jij. De marktprijs van de coin op CoinGecko is 5 euro. Er is een aanbod bij een prijs van 6 en nog een van 8 euro. Verder is er nog een vraag van 2 en 4 euro. Jij wil de coin kopen voor de marktprijs, 5 euro.
Aan dit voorbeeld kun je heel goed zien waarom een markt liquide moet zijn, dat wil zeggen dat er genoeg vraag en aanbod moet zijn, anders krijg je een dysfunctionele markt. In dit geval zul je de coin moeten kopen voor 6 euro of jouw bod in het order book zetten voor 5 euro. De prijsimpact van deze markt met een lage liquiditeit is flink, namelijk 20% in dit geval.
In het order book krijg je te maken met crypto jargon, zoals taker and maker en bid ask spread, maar de vertaling is gewoon vraag en aanbod.
Dit is een situatie die je echt niet wilt als handelaar. Het kan zomaar gebeuren dat morgen de coin nog maar 4 euro waard is en jij hem koopt voor 5. De snelheid van handelen in een coin met lage liquiditeit kan rond de 0 liggen, want misschien wil niemand die coin ooit aan jou verkopen voor 5 euro. Coins met een lage liquiditeit en handelsvolume hebben de neiging om een stuk volatieler te zijn, omdat een paar aan- en verkopen al genoeg zijn om de koers flink te beïnvloeden. Ook marktmanipulatie komt veel meer voor bij coins die een lage liquiditeit hebben, zoals een pump and dump scheme.
Een van de gevaren van handelen op een kleine exchange in een coin met een lage liquiditeit is de vorming van prijs spikes, waarbij de koers opeens significant omhoog of omlaaggaat, waarna de koers weer naar de marktprijs teruggaat. Hierdoor kunnen stop losses afgaan of limit orders gevuld worden die je liever niet had gezien. Daarom is de handel in minder populaire coins op de kleinere exchanges of brokers een handelswijze waar je mee op moet passen.
Stel je wilt gaan handelen in Ethereum op de grootste exchange die er is. Hier komen grote hoeveelheden handelaren samen in een liquide markt met een heel goede bezetting, namelijk die van Ethereum, die zowat overal te koop is.
In het order book van de exchange zie je Ethereum te koop voor 2300 euro (de marktprijs op CoinGecko), 2300.01 euro, 2300.02 euro enzovoorts. Dit zie je ook terug in de vraagzijde. Zo zijn er kopers voor Ethereum op de koers van 2299.99 euro, 2299.98, enzovoorts. Zelfs voor de kleinste verschillen zijn er al vele kopers en verkopers.
Een markt als deze is enorm liquide, je kunt de coin altijd via snelle transacties kwijt voor rond de marktprijs, omdat er zo veel aanbieders en vragers zijn. De prijsimpact bij hogere liquiditeit is dus vrijwel 0 en de omwisselsnelheid vrijwel instant.
De toetreding van institutionele beleggers in de grote cryptocurrencies kan de toename van de totale liquiditeit van een cryptocurrency sterk verhogen, zoals bij het toetreden van de grootste beleggingsfondsen in een ETF voor Bitcoin of Ethereum. Een grote order van deze clubs kan de koers echter significant beïnvloeden.
Doordat de cryptomarkt nog relatief klein is ten opzichte van bijvoorbeeld de aandelenmarkt kunnen zeer grote fondsen als Grayscale en BlackRock de prijs van zelfs de grootste cryptocurrencies in hun voordeel manipuleren, omdat hun totale waarde veel meer is dan alle coins samen. Het gevaar hiervan wordt nog wel eens onderschat.
Als je het jezelf nog wat lastiger wilt maken kun je ook gaan handelen in paren, al is dit soms een goed idee. Zo is er het BTC-ETH paar, dat zeer liquide is, omdat Bitcoin en Ethereum werkelijk overal te koop zijn. Maar je kunt ook op zoek gaan naar paren die wat exotischer zijn.
Wat dacht je van het Chainlink-Polkadot paar of het Tezos-Quant paar? Op zich zijn dit best wel liquide cryptocurrencies, maar als je de ene voor de andere wilt omwisselen kan dit ervoor zorgen dat je opeens in een markt zit met een heel lage liquiditeit.
In sommige gevallen is dit een goed idee, bijvoorbeeld als je genoeg hebt van Bitcoin en er Ethereum voor wilt hebben. Dan hoef je niet eerst je Bitcoin om te wisselen voor fiatgeld of stablecoins en deze vervolgens weer om te wisselen voor Ethereum. Dat scheelt weer transactiekosten.
Bij de handel in paren moet je dus goed kijken of je direct kunt omwisselen, want de koersen van de twee onderdelen van het paar kunnen in korte tijd stevig uiteen gaan lopen. Als je dan een bepaalde omwisselkoers wilt hebben zou je trade eeuwig in het handelsboek kunnen staan.
Wil je gaan handelen bij een broker of een exchange, dan krijg je onherroepelijk te maken met de liquiditeit van cryptomunten. Iedere broker of exchange gaat hier anders mee om. Ook krijg je te maken met betaalmethoden die erg kunnen verschillen, zoals met creditcard, Paypal, iDeal of andere populaire manieren om aan cryptocurrency te komen.
Sommige brokers of exchanges werken samen met liquiditeit providers, die zorgen dat er altijd voldoende liquiditeit aanwezig is, zodat er zo min mogelijk prijsimpact is. Dit kunnen deze providers doen, omdat zij over de hele wereld liquiditeit leveren, waardoor ze een veel groter bereik en volume hebben.
De meeste brokers en exchanges kopen zelf grote hoeveelheden coins in om hun klanten te voorzien van liquiditeit. Andere tussenpersonen laten de markt aan zichzelf over en brengen simpelweg vraag een aanbod bij elkaar. Hoe groter de aanbieder van crypto asset serviceproviders, hoe meer liquiditeit er zal zijn in elke coin. Dat liquiditeit belangrijk is zie je bij vrijwel alle financiële producten.
Voor de belangrijkste coins zal dit weinig uitmaken, zoals Bitcoin, Ethereum of XRP. Hoe minder bekend een cryptocurrency is, hoe belangrijker de aanbieder wordt. Wordt een bepaalde coin maar weinig gekocht en gekocht, dan kan er vertraging optreden en een hogere prijsimpact.
Op een exchange of bij een broker kun je ook te maken krijgen met buy of sell walls. Deze kunnen de prijs beïnvloeden. Dit is vooral het geval bij kleinere aanbieders en minder liquide coins. Als iemand een order zet waarbij hij zo veel crypto wil kopen of verkopen kan het zijn dat deze order daar eindeloos blijft staan. Bij een grote kooporder zul je dan zien dat de koers de neiging heeft om te stijgen en bij een grote verkooporder zie je dan vaak dat de koers daalt. Er moet gewoon te veel gekocht of verkocht worden, voordat die hele order vervuld is.
Vooral kleinere exchanges, maar ook sommige behoorlijk grote, maken zich schuldig aan zogenaamd wash trading, waarbij de exchange van zichzelf koopt of daar iemand voor inhuurt. Zo lijken de volumes en liquiditeit een stuk hoger, waardoor ze een betere rating krijgen in de lijst van exchanges bij bijvoorbeeld CoinGecko of CoinMarketCap.
Het handelen op een gedecentraliseerde exchange (DEX) kan voor een beginnende, maar ook voor een gevorderde trader heel intimiderend zijn. Je moet ontzettend goed oppassen wat je doet in de wereld van DeFi, want je maakt snel een fout in een adres of in je trade en moet op flink wat dingen letten, anders worden je fondsen gedecimeerd of gestolen.
De total value locked in alle DEX’en bij elkaar loopt snel op en bedraagt vele miljarden euro’s, maar de versnippering van al die exchanges zorgt er ook voor dat de liquiditeit per exchange sterk verschilt. Het is wachten op de DEX die alle andere decentrale exchanges verbindt, zodat de eilanden samen één continent worden.
De liquiditeit van zulke gedecentraliseerde beurzen wordt verzorgd door de deelnemers zelf in de vorm van liquiditeitsfarming, liquidity mining of staking. Handelaren leggen hun cryptocurrency in voor liquiditeit via een smart contract en krijgen in ruil daarvoor een behoorlijk rentepercentage als vergoeding voor het mogelijk maken van de handel. Er zijn immers geen centrale spelers bij betrokken die kunnen zorgen voor liquiditeit door ze zelf in te kopen.
Meestal zorgt een liquiditeit provider voor de handel in een bepaald handelspaar (LP, liquiditeitspaar), hij legt dan gelijke delen in waarde in van bijvoorbeeld Bitcoin en USDC, waardoor het handelspaar BTC-USDC verhandeld kan worden. De meest gebruikelijke handelsparen leveren het minste op, omdat hiervan vaak meer dan genoeg liquiditeit aanwezig is en je bijdrage aan de pool is zo gering dat je heel weinig krijgt van de transactiekosten van handelaren die het BTC-USDC paar gebruiken.
Je kunt hele hoge ROI (return on investment) krijgen als je liquiditeit verzorgt voor onbekende of nieuwe coins. Dat is niet zomaar. Niet iedereen is bereid dit risico te lopen. Een niet gevestigde coin kan van alles gaan doen, van een trip naar de maan tot een road to nowhere. In het eerste scenario ben je dubbel aan het verdienen, maar in het tweede geval ben je meestal alles kwijt. Dat laatste komt erg vaak voor, omdat de meeste cryptocurrencies floppen. Ze worden vaak een korte tijd meer waard en gaan daarna vrijwel al hun waarde verliezen. Liquiditeit op een DEX lever je om een passief inkomen te verdienen.
Een LP-paar kan ook lijden aan impermanent loss, dat je kunt omschrijven als het tijdelijk minder waard worden van het LP-paar door het sterk zakken van de prijs van een van de twee coins in het paar. Hierdoor raakt de verhouding tussen de twee coins in het paar uit balans. Het wordt een permanent loss als je het LP-paar op dat moment verkoopt. Het gaat te ver om dit precies uit te leggen in dit artikel.
Liquiditeitsfarming of yield farming werkt met smart contracts. In elk smart contract kan een exploit of een bug zitten, waarmee een kwaadwillende een farm kan leeghalen. Dit is al vaak gebeurd en is een groot risico bij het leveren van liquiditeit aan een DEX. Het is heel lastig om te bepalen of een smart contract hier vrij van is, dus kun je het beste liquiditeit leveren in hele bekende smart contracts of er niet al te veel in investeren.
Alles werkt automatisch op een DEX via een Automated Market Maker en er is geen enkel toezicht. Daarom zijn er ook zo veel oplichters die kijken of ze ergens wat buit kunnen maken. Handel dus alleen op een DEX als je precies weet wat je doet, want er zijn veel valkuilen.
We hebben het er al even over gehad, maar een cryptocurrency die heel hoog staat in CoinGecko is vrijwel altijd ook zeer liquide. Hoe lager een munt staat, hoe minder liquide hij begint te worden. Er is dan nou eenmaal minder interesse in de coin en de markt van vraag en aanbod doet zijn werk altijd in de wereld van cryptovaluta. Zeer liquide coins als Bitcoin en Ethereum worden ook veel vaker als onderpand geaccepteerd dan minder liquide activa.
Er zijn in principe 4 mogelijkheden als het gaat om de liquiditeit van een crypto. Twee ervan hebben we al besproken, namelijk crypto met een lage liquiditeit op een kleine exchange en crypto met een hoge liquiditeit op een grote exchange.
Als je een cryptocurrency wilt kopen met een grotere liquiditeit op een kleine exchange of broker kun je nog altijd te maken krijgen met prijsimpact, al zal die niet erg hoog zijn. Hoe lager de coin in de lijst van CoinGecko staat, hoe meer prijsimpact de kleintjes vertonen. Er is gewoon te weinig vraag en aanbod om alle gaten te vullen in het order book.
Als je een cryptocurrency met een lage liquiditeit wilt kopen op een grote exchange zul je veel minder prijsimpact zien. Er zijn zo veel handelaren aanwezig dat zelfs een coin die buiten de top 100 valt nog genoeg liquiditeit vertoont. Maar ook hier is op een gegeven moment de koek op. Als je hier een coin wilt kopen die op pagina 5 staat kan er nog steeds een stevige prijsimpact zijn. Vaak zie je dat als een coin begint te dalen en volumes verwaarloosbaar worden, de exchange hem van de lijst haalt. Het is niet langer in het belang van de klanten en de exchange om hem nog op de lijst te houden. Liquiditeit speelt hier dus een grote rol.
De liquiditeit van een nog nieuwe cryptocurrency is zeer laag en ontzettend volatiel. De logica hiervan is onontkoombaar. Als nog niemand een coin heeft gekocht is het volume 0 en de prijs ook. Ergens moet de boel opgestart worden. Vaak zorgen de ontwikkelaars of makers zelf voor op zijn minst een beginprijs.
Bij het opstarten van een serieuze coin zorgen ontwikkelaars zelf voor het vaststellen van de prijs bij allerlei investeringsrondes, zoals een ICO of private sale. Zodra dit soort coins op de lijst van grote exchanges worden gezet kunnen ze pas liquide worden.
Wie een memecoin opstart maakt meestal een LP-pair op een DEX en stort een eigen gekozen hoeveelheid liquide coins in een pair. Zo kun je een pair maken dat bestaat uit BTC-memecoin of USDC-memecoin, zodat er op zijn minst een startprijs is. Zodra er meer kopers zijn kan de prijs gaan stijgen. Een veel gebruikt alternatief is tegenwoordig de presale, waarbij de prijs van een token vaststaat, totdat de presale afgelopen is en de prijs door de markt bepaald wordt.
Stel de maker van de memecoin heeft 1000 dollar in een LP-pair USDC-memecoin gestort en iemand koopt voor 100 dollar aan coins, dan is de koers van de coin met ongeveer 10% gestegen en de market cap ook. Koopt daarna nog iemand voor 100 dollar coins, dan is de market cap 1200 dollar en de koers stijgt dan nog maar rond de 9%.
Als de market cap groter wordt, kan het snel gaan met de winsten van je gloednieuwe coins. Dit is hoe miljonairs worden gemaakt met memecoins. Ze kopen als de coin heel jong is voor een bescheiden bedrag en verkopen als de coin honderden malen over de kop is gegaan. Het komt alleen erg weinig voor dat een memecoin ver komt.
Een bijkomende factor bij de liquiditeit van een coin is de community die achter een cryptocurrency staat. Hoe groter de community is, hoe meer potentiële kopers en verkopers, hoe hoger de liquiditeit. Veel memecoins en cryptocurrency die een link hebben met grote platforms hebben een zeer actieve en betrokken community, waardoor zulk een coin niet snel instort.
De liquiditeit van een cryptocurrency kan ook totaal of gedeeltelijk instorten, bijvoorbeeld als er een 51% aanval of ander soort aanval op een cryptocurrency wordt uitgevoerd. Dit zagen we vaker bij Bitcoin SV, maar het komt nog steeds vaker voor bij allerlei netwerken. Vaak wordt de handel in zulk een coin dan stilgelegd.
Het kan ook dat een blockchain dusdanige problemen heeft dat deze op slot gaat. Solana heeft dit de afgelopen jaren vaker meegemaakt door een overmatige interesse of bugs in de software, waardoor de blockchain helemaal vastliep en er geen handel meer plaats vond. Dit soort problemen kunnen de reputatie van een blockchain grote schade toebrengen, omdat handelaren dan geen enkele transactie meer kunnen uitvoeren en verliezen kunnen lijden. Exchanges kunnen ook last hebben van dit soort problemen met hun software of een hack.
Er komen steeds meer regels op het gebied van cryptocurrency. Zo is de MiCA wet voor de EU ingevoerd om een gelijk speelveld in de EU te creëren en handelaren te beschermen. Deze regulatie kan echter ook zijdelingse effecten hebben.
Zo kan het reguleren van crypto ervoor zorgen dat er minder liquiditeit ontstaat als deze regels strikter worden of onvriendelijk voor crypto. Als bepaalde coins of aanbieders verboden worden zal liquiditeit natuurlijk minder of 0 worden voor die coins. Bij minder aanbieders kan het technisch gesproken zo zijn dat er meer liquiditeit ontstaat bij de overblijvende brokers en exchanges, maar het kan ook dat handelaren minder vertrouwen in crypto gaan krijgen als de autoriteiten steeds strikter worden.
Liquiditeit van crypto is een belangrijke factor in de wereld van cryptocurrency, maar als je weet hoe het werkt kun je ervoor zorgen dat je er zo min mogelijk last van hebt of er zelfs van profiteert.
“You have no value if you have no liquidity.”